Enerji sektöründe yılın ilk yarısında petrol üretim kesintilerine, AB’nin Rusya’ya uyguladığı enerji yaptırımlarına tanıklık edilirken, Türkiye’de yerli doğal gaz üretimine başlandı, Rusya’dan Türkiye’ye ilk nükleer yakıtın gönderilmesiyle Akkuyu NGS “nükleer tesis” statüsüne kavuştu.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu, 1 Şubat’ta, “2023’ün sonuna kadar üretimi günlük 2 milyon varil azaltma kararını” sürdüreceğini duyurdu. Buna ek olarak Suudi Arabistan da nisanda, günlük petrol üretimini mayıs ayından itibaren 500 bin varil azaltma kararı aldı.
Böylece, martta 72 dolar seviyelerine kadar inen Brent petrolün varil fiyatı, nisanda 85 dolar seviyesine kadar yükseldi.
Öte yandan, şubatta AB ülkeleri, Rusya’dan deniz yoluyla taşınan dizel ve sıvı yakıt (fuel-oil) gibi çeşitli rafineri petrol ürünlerine yönelik ithalat yasağı ve tavan fiyat uygulamasını başlattı. AB’nin Rusya’ya yönelik yaptırımları nedeniyle küresel petrol ve gaz piyasalarında fiyat dalgalanmaları yaşandı.
Türkiye’de doğal gaz alanında 710 milyar metreküplük tarihi keşfin ardından Karadeniz’de Sakarya Gaz Sahası’ndan çıkarılan yerli gaz, ulusal şebekeye bağlandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Zonguldak Filyos’ta Karadeniz Doğal Gazı Devreye Alma Töreni’nde yaptığı konuşmada, “Vatandaşlarımızın evlerindeki mutfaklarında ve sıcak su tüketiminde kullandıkları doğal gazı bir yıl süreyle ücretsiz veriyoruz. Aylık ortalama 25 metreküpe denk gelen mutfak ve sıcak su tüketimi için gereken doğal gazın bedeli bir yıl boyunca faturalardan düşürülecektir.” açıklamasında bulundu.
Rusya’dan Türkiye’ye ilk nükleer yakıtın gönderilmesiyle Akkuyu NGS “nükleer tesis” statüsüne kavuştu. Böylece Türkiye’nin yarım asrı aşan nükleer santral serüveninde önemli bir aşama daha geçilmiş oldu.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, enerjide söz konusu dönemde öne çıkan bazı gelişmeler şöyle:
1 OCAK
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), elektrik depolamada yatırım talebinin 230 milyar doları aştığını bildirdi.
3 OCAK
Türkiye ile Bulgaristan arasında yılda yaklaşık 1,5 milyar metreküpe kadar doğal gaz transferi sağlayacak işbirliği anlaşması imzalandı.
17 OCAK
Türkiye’nin 3’üncü Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Ünitesi (FSRU) olarak kullanılacak ve Saros FSRU Terminali’nde hizmet verecek gemi Akdeniz’e girdi. Toplam 180 bin metreküp LNG depolama kapasitesine sahip geminin günlük 28 milyon metreküp gazlaştırma kapasitesi bulunuyor.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), bu yıl için küresel petrol talebine yönelik artış öngörüsünü sabit tuttu. OPEC’in aylık petrol piyasası raporuna göre, küresel petrol talebinin bu yıl geçen yıla kıyasla günlük 2 milyon 220 bin varil artarak yaklaşık 101 milyon 770 bin varile ulaşması bekleniyor.
19 OCAK
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye’nin hidrojen yol haritasını paylaştı. Dönmez, “Elektrolizör kurulu gücümüzü 2030’da 2, 2035’te 5 ve 2053 yılında 70 gigavata çıkarmayı hedefliyoruz.” dedi.
30 OCAK
Bakan Dönmez, Türkiye’nin 10 yıl süreyle Umman’dan yıllık 1,4 milyar metreküp gaz tedarik edeceğini bildirdi.
1 ŞUBAT
OPEC ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu, 5 Ekim 2022’de aldığı “2023’ün sonuna kadar üretimi günlük 2 milyon varil azaltma kararını” sürdüreceğini duyurdu.
4 ŞUBAT
Bakan Dönmez, Bakü’de düzenlenen “Güney Gaz Koridoru 9. Danışma Kurulu Toplantısı” sonrasında yaptığı açıklamada, Türkiye’de doğal gaz dağıtım merkezi kurma çalışmalarında son noktaya geldiklerini ve bir yılda orada ilk ticareti başlatmayı hedeflediklerini bildirdi.
5 ŞUBAT
AB ülkelerinin, Rusya’dan deniz yoluyla taşınan dizel ve sıvı yakıt gibi çeşitli rafineri petrol ürünlerine yönelik ithalat yasağı ve bu ürünlere tavan fiyat uygulaması başladı.
6 ŞUBAT
Bakan Dönmez, Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası bölgedeki rafinerilerde ve depolarda akaryakıtla ilgili herhangi bir sorun yaşanmadığını kaydetti.
9 ŞUBAT
Dönmez, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından elektrik ve gaz faturalarının tahsilatını ertelediklerini duyurdu.
17 ŞUBAT
Türk bayraklı ilk FSRU gemisi Ertuğrul Gazi, Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle hasar gören hatların yeniden devreye alınması sürecinde gaz ihtiyacını karşılamak için tam kapasite çalıştı.
EPDK, depremlerden etkilenen vatandaşların, afet bölgesinde ikamet edip etmemesine bakılmaksızın elektrik ve doğal gaz için yeni abonelik yaptırırken olağanüstü hal (OHAL) süresi boyunca güvence bedeli ödemeyeceğini bildirdi.
19 MART
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Savunma Sanayii Başkanlığı işbirliğiyle, Eti Maden ve SSTEK şirketlerinin ortaklığında kurulan Bandırma Bor Karbür Üretim Tesisi’nin açılışı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı törenle yapıldı.
21 MART
Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Adıyaman Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illerinin tamamı ile Gaziantep ilinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde tüketicilerin elektrik ve doğal gaz tüketimlerine yönelik tahakkuk ve tahsilat işlemleri 31 Mayıs’a kadar ertelendi.
2 NİSAN
Suudi Arabistan, günlük petrol üretimini mayıs ayından itibaren 500 bin varil azaltma kararı aldı.
5 NİSAN
Karadeniz gazını karaya taşıyacak boruların deniz tabanına yerleştirme işlemi tamamlandı.
8 NİSAN
EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, depolamalı rüzgar ve güneş enerjisi alanında ilk ön lisansların verildiğini, böylece 1,5 milyar dolarlık yatırımın sahaya yansıyacağını bildirdi.
12 NİSAN
Türkiye ile Bulgaristan arasında imzalanan 13 yıllık anlaşma kapsamında Marmara Ereğlisi LNG Terminali’nden Bulgaristan’a ilk gaz sevkiyatı yapıldı.
15 NİSAN
Almanya, yenilenebilir enerjiye geçiş kapsamında son 3 nükleer reaktörünü devre dışı bıraktı.
17 NİSAN
Hidroelektrik santrallerinden günlük elektrik üretimi 294 bin 617 megavatsaatle yılın en yüksek seviyesine ulaştı.
20 NİSAN
Karadeniz Doğal Gazı Devreye Alma Töreni, Zonguldak Filyos Türkiye Petrolleri Limanı’nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılımıyla yapıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, törende yaptığı konuşmada, “Vatandaşlarımızın evlerindeki mutfaklarında ve sıcak su tüketiminde kullandıkları doğal gazı bir yıl süreyle ücretsiz veriyoruz. Aylık ortalama 25 metreküpe denk gelen mutfak ve sıcak su tüketimi için gereken doğal gazın bedeli bir yıl boyunca faturalardan düşürülecektir.” dedi.
Bakan Dönmez, Karadeniz gazının ilk keşiften üretime kadar dünyanın en kısa sürede yapılan deniz saha geliştirme projesi olarak kayıtlara geçtiğini belirterek, “Proje tam kapasiteye ulaştığında Türkiye’nin mevcut doğal gaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 30’unu tek başına karşılayacak.” ifadelerini kullandı.
27 NİSAN
Bakan Dönmez, ilk taze nükleer yakıtın gelmesiyle Akkuyu NGS’nin “nükleer tesis” statüsüne kavuştuğunu belirtti.
2 MAYIS
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cudi Gabar’da günlük 100 bin varil üretim kapasitesine sahip petrol bulunduğu müjdesini paylaştı.
Avrupa’nın en büyük güneş santrali Karapınar Güneş Enerjisi Santrali’nin (GES) resmi açılışı yapıldı.
6 MAYIS
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Fatih Sondaj Gemisi’nin Amasra-3’te sondaja başladığını bildirdi.
Avustralyalı lityum üreticisi Allkem ile ABD merkezli Livent, lider bir küresel entegre lityum kimyasalları üreticisi oluşturmak üzere 10,6 milyar dolarlık birleşme anlaşması yaptı.
11 MAYIS
Bakan Dönmez, Karadeniz’de bulunan doğal gazla ilgili birinci faz işlemlerinin sürdüğünü, ikinci fazı 3 yıl içinde tamamlamayı planladıklarını bildirdi. Dönmez, bu sayede üretimi günlük 10 milyon metreküpten 40 milyon metreküpe çıkarmış olacaklarını dile getirdi.
16 MAYIS
Avrupa Birliği, üye ülkelerin ortak doğal gaz alımı için kurdukları yeni mekanizma çerçevesinde ilk teklifleri topladı.
18 MAYIS
İtalyan petrol ve doğal gaz altyapı hizmeti şirketi Saipem ile TPAO’nun denizlerde arama ve çıkarma faaliyetlerini yürüten iştiraki TP-OTC arasında Sakarya Gaz Sahası’nın ikinci faz geliştirme işlemleri çerçevesinde mühendislik, satın alma, inşa ve kurulum sözleşmesi imzalandığı bildirildi. Sözleşme kapsamında Saipem, Karadeniz’de denizin 2 bin 200 metre altına 175 kilometre uzunluğunda 16 inç çapında boru hattı inşa edecek. Proje 2024’ün yaz aylarında başlayacak.
20 MAYIS
Türkiye’nin güneş enerjisi kurulu gücü 10 bin megavat sınırını geçti. Türkiye’nin güneş enerjisinde 16 Mayıs itibarıyla 10 bin megavatı aşan kapasitesi 78 şehre yayılan santrallerden oluşurken, 35 ilde 100 megavatlık kapasitenin üzerinde güneş santrali bulunuyor.
21 MAYIS
TPAO, Şırnak’ta terörden temizlenen Gabar Dağı’ndaki Şehit Aybüke Yalçın-2 (ŞAY-2) kuyusunda sondaj faaliyetlerine başladığını duyurdu.
25 MAYIS
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğine göre, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 ilde, konut ve iş yeri yıkılan, ağır ve orta hasarlı hale gelen, acil yıkılacak olan elektrik ve doğal gaz abonelerinin ödenmemiş tüketim bedelleri silinecek.
16 HAZİRAN
Türkiye’nin spot gaz ithalatı geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 145 artarak yaklaşık 18 milyar 890 milyon metreküpe ulaştı.
19 HAZİRAN
EPDK, Azami Uzlaştırma Fiyat (AUF) mekanizması kapsamında, Enerji Piyasaları İşletme AŞ’ye yapılan gerçek dışı bildirimler sebebiyle şirketlerden bugüne kadar yaklaşık 7,3 milyar lira tahsil edildiğini bildirdi.
26 HAZİRAN
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus petrolüne tavan fiyat uygulamasına katılanlara petrol ve petrol ürünü satışının yasaklandığı kararnamenin süresini 2023 sonuna kadar uzattıklarını açıkladı.-
